Ik was de laatste tijd als gast aanwezig bij een aantal ROC’s. Alle keren een vrolijkmakende indrukwekkende ervaring. Ik begreep ook iedere keer dat de studie-uitval de laatste jaren enorm is afgenomen. Op mijn vraag hoe dat dan kwam, kwam steeds een vergelijkbaar antwoord: “Iets kleinere groepen en daardoor meer aandacht”. Er werden meer factoren genoemd maar deze zat er steeds bij.
Meer aandacht.
Een aantal jaren geleden sprak ik in een 10-minuten gesprek met de mentor van mijn dochter. Zij zat toen in de 2e klas van een gymnasium. Die mentor legde me uit dat het haar leek dat mijn dochter zich af en toe wat afzijdig hield, en dat ze zich wat haar betreft te bescheiden opstelde ( heeft ze van haar moeder). En of ik wist waar dat mee te maken zou kunnen hebben.
Ik zei haar: “Dat kunt u beter aan haar zelf vragen, zal ze ook fijn vinden”.
Waarop de mentor zei: “Aan haar zelf vragen? Dat lijkt me een uitstekend idee, ga ik doen”.
Geweldig antwoord. Alsof ze nog nooit eerder in haar hele loopbaan aan had gedacht om iets aan de leerling zelf te vragen.
Hoe dan ook. Paar dagen had ze een gesprek met mijn dochter.
Mijn dochter kwam opgewekt thuis omdat de mentor voor het eerst uit zichzelf naar haar toe was gekomen.
Overigens is het niet de bedoeling deze mentor belachelijk te maken. Zij was namelijk in de jaren erna veruit de favoriete docente van de hele klas. Een eeuwig enthousiaste geschiedenisdocente, met hysterisch goede verhalen die vaak helemaal niet over geschiedenis gingen.
En dat is ook zoiets. Leerlingen zijn ook altijd best benieuwd naar wie de docent is. Niet dat ze precies het privéleven hoeven te kennen. Liever niet zeg. Maar ze willen wel begrijpen hoe iemand in het leven staat.
Ze willen je leren kennen. Maar dan moet je je wel laten kennen.
En je bereikt met een leerling natuurlijk ook het meest als je je best doet om die te leren kennen.
Aandacht om elkaar te leren kennen. In goed onderwijs gaat het natuurlijk om je geweldige vakkennis en daarbij behorende didactische vaardigheden maar vooral om de relatie. Zelf weet ik heel veel van het belang van de relatie in het onderwijs want ik kreeg als gymleraar iets met de juf Nederlands en dat maakte de behoefte om naar school te gaan een stuk noodzakelijker.
Ik keek in de eerste week van dit jaar voor de zoveelste keer de film ‘Good Will Hunting’ ( Als je die nog nooit hebt gezien. Zo snel mogelijk doen). De film gaat over een vroeger mishandeld wonderkind, Matt Damon, die wordt behandeld door een bijzonder psycholoog, Robin Williams. Maar Matt is een keiharde, laat zich niet kraken en verschuilt zich achter een dikke muur van hoogbegaafde weetjes en cynisme. Halverwege de film zit één van de allermooiste filmmonologen ooit. Robin Williams spreekt op een bankje in het park. De monoloog eindigt als volgt:
“………jij bent een wees. Toch? Ja, je bent een wees. Ga jij ervan uit dat ik precies weet hoe moeilijk jouw leven af en toe is geweest zonder ouders, en steeds bij andere mensen die elke keer lieten merken dat ze ook niet voor je konden zorgen? Denk jij dat ik weet wat je voelt en weet wie je bent omdat ik ooit ‘Alleen Op de Wereld’ heb gelezen? Staat er in dat boek precies wat jij ook wilt vertellen? Nee. waarschijnlijk niet.
Laat maar. Weet je, het maakt me ook geen reet uit. Heb ik ook helemaal geen zin in. Als ik iets over jou moet leren alleen door een boek te lezen, dan houdt het een beetje op. Tenzij jij ook iets over jezelf vertelt. Dat je je wil laten kennen aan me. Ja, dan zit ik gefascineerd op het puntje van mijn stoel. Dan doe ik mee! Maar dat ga je niet doen hè? Je bent bang voor wat je zelf dan gaat zeggen. Maar laat ik het zo zeggen. Het is de enige weg. Laat je kennen.”
Dat is het mooie van onderwijs. Dat je jezelf een beetje laat kennen. Dat je een leerling in de situatie brengt dat hij zich laat kennen. En alles begint bij aandacht, interesse.
En ik weet best wel dat de praktijk van elke dag daar vaak geen ruimte voor laat. Er moet hard gewerkt worden, veel geleerd. Er zijn lastige groepen waar je je handen vol aan hebt. Er is de voortdurende administratieve rompslomp. Natuurlijk. Maar we weten ook allemaal waar het – desnoods bij vlagen – altijd om gaat.
Ik wens iedereen een “aandachtig” vervolg van het schooljaar.
Geef een antwoord