Voor wie Portugal nog niet goed kent
Portugal heeft bijna 11 miljoen inwoners en beslaat zo’n 16 procent van het Iberisch schiereiland. Het is een uitgesproken maritiem land, met een lange Atlantische kust. Tot Portugal behoren tevens de eilandengroep de Azoren en het eiland Madeira, met de eilandengroep de Ilhas Selvagens, alle gelegen in de Atlantische Oceaan.
Portugal mag dan een klein land zijn, het is ook het land van de grootste ontdekkingsreizigers, met een grote rol in de geschiedenis van de Europese expansie. Een gevolg daarvan is dat wereldwijd meer dan 200 miljoen mensen Portugees spreken. De meesten daarvan wonen in Brazilië, maar Portugees is ook nog steeds de officiële taal in Angola, Mozambique, Guinee-Bissau en Kaapverdië. Portugezen beweren een bijzonder levensgevoel te koesteren, de saudade. Achter dit onvertaalbare woord schuilt een wat weemoedige levensvisie die liefde eerder met verdriet en ongewenste scheiding associeert dan met geluk. De toon van de saudade is te horen in de stadsmuziek van Lissabon, de fado.
Onderwijs
Portugal kent universitaire en (hogere) beroepsopleidingen. Deze worden aan zowel publieke als particuliere instellingen aangeboden. Het aantal studieplaatsen is beperkt (numerus clausus). Een toelatingsexamen (concurso nacional de acceso) is vereist. Via deze link is meer te lezen over het complete onderwijssysteem in Portugal: https://www.nuffic.nl/bibliotheek/onderwijssysteem-portugal.pdf
Binnen het kader van deze zomerblog zoom ik wat verder in op het beroepsonderwijs in Portugal. Ik doe dat mede aan de hand van informatie wat ik heb gekregen van een lokale ondernemer in Lagos (Algarve) dat deze zomer 26 dagen mijn ‘vakantiebasis’ was.
Marko Aling is eigenaar van een aantal horecazaken. De bekendste daarvan is restaurant en cocktailbar Taberna de Lagos, aan de hoofdstraat in Lagos, Rua 24 avril. Marko is 13 jaar geleden op 27-jarige leeftijd op de bonnefooi naar de Algarve vertrokken en heeft daar door hard te werken en te ondernemen een succesvol bestaan opgebouwd. Voor en na het overigens voortreffelijke diner dat mijn vriendin en ik hier hebben gegeten, raakte ik in gesprek met Marko over het beroepsonderwijs in Portugal…….en dat dit er eigenlijk niet echt uitgebreid is.
Algemeen vormend en beroepsonderwijs
Binnen het zogenaamd algemeen vormend en beroepsonderwijs kunnen studenten kiezen uit de volgende richtingen:
- construca?o civil e edificac?o?es (bouwkunde)
- eletrotecnia e eletro?nica (electrotechniek)
- informa?tica (informatica)
- design de equipamento (werktuigbouwkunde)
- multime?dia (multimedia)
- administrac?a?o (administratie)
- marketing (marketing)
- ordenamento de territo?rio e ambiente (groen)
- ac?a?o social (welzijn)
- desporto (sports)
Dit zijn opleidingen die tot niveau 2 opleiden. Volgens Marko Aling is dat bij lange na niet het niveau dat in Nederland wordt nagestreefd, los van de bredere differentiatie die bij ons mogelijk is. ‘Jonge mensen worden hier in Portugal breed opgeleid en dat is niet goed voor de economische ontwikkeling van dit land. Zeker als je kijkt binnen de horeca weten studenten die een dergelijke opleiding hebben gevolgd vaak nog van toeten noch blazen. Daar komt nog bij dat de maatstaven van Noord-Europeanen hoger liggen als het gaat om klantvriendelijkheid en aandacht dan in Portugal zelf’, aldus Aling. ‘Het echte ondernemende gedrag ontbreekt in de basis bij de Portugese bevolking en dus ook in het onderwijs. Niet gek dat daarom veel West-Europeanen in Portugal succesvolle ondernemingen hebben opgezet.’
Cursos profissionals
Enthousiaste studenten kunnen na niveau 2 van het beroepsonderwijs nog verder studeren voor een niveau 3 diploma. Dat opleidingstraject heet Cursos profissionals. Dit type onderwijs omvat diverse groepen, waaronder:
- artes (kunsten): artes do espeta?culo, te?cnico de artes gra?ficas, te?cnico de
audiovisuais - instrumentistas (performing arts): instrumentista de cordas de tecla, instrumentista
de jazz - gesta?o (management): te?cnico de gesta?o, te?cnico de gesta?o do ambiente, te?cnico de
gesta?o de produc?a?o te?xtil e vestua?rio - technische opleidingen (te?cnico de construc?a?o civil, te?cnico de eletro?nica, audio,
video e tv, te?cnico de desenho de construc?o?es meca?nicas, te?cnico de desenho digital 3D
Deze opleidingen worden ook met het Diploma/Certificado de qualificac?a?o profissional de nivel 3 afgerond. Dit diploma biedt toelating tot het postsecundair onderwijs (Curso de Especializac?a?o Tecnolo?gica) en ook tot het toelatingsexamen van het hoger onderwijs.
Postsecundair beroepsgericht onderwijs
Het postsecundair beroepsgericht onderwijs (ensino po?s-secunda?rio na?o superior), ook wel cursos de especializac?a?o tecnolo?gica (CET) genoemd, heeft doorgaans als toelatingseis het Diploma/Certificado de qualificac?a?o profissional de nivel 3. De opleiding wordt afgerond met het Diploma de Especializac?a?o Tecnolo?gica (DET) – nivel 4 /Certificado de Qualificac?a?o Profissional de nivel 4 (60-90 ECTS, EQF niveau 5). Dit diploma biedt toegang tot het hoger onderwijs. Ook geeft het gedeeltelijk vrijstelling van sommige vereisten voor de (Licenciatura) graden van de eerste cyclus. Daarnaast kan dit diploma toelating bieden tot het CAP (Certida?o de aptida?o profissional, getuigschrift van beroepsbekwaamheid).
Kunnen kiezen is een luxe in Nederland…
Marko Aling benadrukt dat de enorme keuze die Nederland biedt in het mbo, met meer dan 600 profielen, een luxe is die Portugal niet kent. ‘Het zou voor de economische ontwikkeling van Portugal geweldig zijn als een uitbreiding van keuzes en verdieping van beroepsopleidingen ook hier plaatsvindt. Nu is de geleverde arbeidskwaliteit onvoldoende als dat wordt afgezet tegen wat wij in Noord en West Europa als standaard aanhouden.’
Nu maakt Aling zelf gebruik van medewerkers die zowel uit Portugal als uit andere Europese landen komen. Hij leidt ze zelf op, maar vindt mijn suggestie om een samenwerking met een Nederlands ROC te starten een interessante optie. Hij kent de hoge kwaliteit van het Nederlandse horeca onderwijs.
Geef een reactie