De week tegen het pesten (22 t/m 26 september)

Het valt me op dat deze week een thema heeft.

Met trots wordt aangekondigd dat het thema voor dit jaar ‘Horen, zien en speak up’ is.
Ik ben driedubbel verward. Ten eerste: Hoe lang bestaat dit fenomeen van speciale weken rondom aandacht voor pesten? Gaat het in de essentie om respectvol communiceren? Dit doe je wel en dit doe je niet? Zijn we dat zó verleerd, dat we er aandacht aan moeten schenken in speciale weken? En lost één week aandacht per jaar het dan op? Dat lijkt me geen hele waarheid.

Wereldleiders pesten elkaar
Ik denk aan de politieke situatie in de wereld en hoe we daarin als volwassenen niet in staat zijn om respectvol met elkaar te communiceren. Elk journaal getuigt wel van situaties waarin mensen schreeuwend en vechtend elkaar proberen weg te pesten. Wereldleiders pesten elkaar op grote schaal. Landen willen zich loskoppelen van verbanden waarin ze tot voor kort zaten. Delen van landen willen als zelfstandig land verder. Ieder voor zich…Elkaar van de kaart drukken is core business, om maar direct een Engelse term in te voegen. En een brug te maken naar mijn volgende punt van verwarring.

Horen, zien en speak up
De titel voor het thema van de week  is: ´Horen, zien en speak up´. Een titel half in het Nederlands en half in het Engels vind ik nogal warrig. Wat is er mis met ´Horen, zien en spreken´, of ´ ‘Horen, zien en doen!’ zoals de Vlamingen de slagzin voeren. Speak up in deze titel valt voor mij in de categorie Ergerlijk Engelse Leenwoorden! Wil de bedenker aan de titel kracht toevoegen, of aansluiten bij bepaalde doelgroepen?

Op wie is de week tegen het pesten eigenlijk gericht? Op een website van één van de organisaties die werk maken van anti pestgedrag lees ik dat De Nederlandse week tegen het pesten met ingang van 2014 elk jaar gehouden zal worden aan het begin van het schooljaar, in de vierde week van september. En dat dit is afgesproken door de organisaties die aan de basis staan van de week tegen het pesten. Dat zijn het Centrum School en Veiligheid/Pestweb, het Ministerie van OCW en het Vlaams Netwerk Kies kleur tegen pesten.

Gericht op onderwijs
De week tegen het pesten lijkt een grote mate van gerichtheid te hebben op Nederlandstalige jeugd en impliciet gericht op het onderwijs. Wat in de volwassen wereld niet lukt en waar elke dag breed over wordt uitgemeten, willen we blijkbaar jonge mensen besparen. Volwassenen pesten elkaar wereldwijd, maar jongeren van Nederland en Vlaanderen verdienen een betere wereld. Een wereld waarin niet gepest wordt. Een wereld waar met respect met elkaar gecommuniceerd wordt.

Hoe zit dat ook alweer met opvoeden?
Is niet één van de basisregels dat de volwassenen de jongeren moeten laten zien hoe je dingen aanpakt. Het belangrijkste daarbij is dat wat de volwassene zegt en wat die doen op elkaar aansluiten. Het gedrag van volwassenen in relatie tot lessen over anti-pestgedrag tast te vaak de geloofwaardigheid aan. De oplossing om te komen tot een wereld waarin minder gepest wordt, zit ´m niet in een opdracht alleen aan het onderwijs.

Subthema
Mijn derde punt van verwarring of eigenlijk verbijstering draait om het feit, dat we binnen een themaweek nog weer een subthema nodig hebben. Wanneer is een thema voldoende belangrijk om er een themaweek voor in te richten? En wanneer is een subthema dan weer geschikt voor het thema van de themaweek. Volgt u me nog? De kern van het subthema van dit jaar is dat Engelse stukje ´speak up´. Durven opkomen voor iemand die gepest wordt, durven zeggen dat een pester moet stoppen, zelf durven zeggen dat je aan pesten niet mee doet of erkennen dat je pester was.

Anti pestwet
Op 1 augustus 2015 treedt de anti pestwet in werking. Dat betekent dat alle scholen in het funderend onderwijs vanaf dan een goedgekeurde anti-pestmethode moeten gebruiken. Ook gaan scholen verplicht de sociale veiligheid monitoren en een vertrouwenspersoon en/of pestcoördinator aanstellen. Dan gaat het vast goed komen: als we naast de anti pestweek ook een anti pestwet hebben en er aandacht aan besteden dat pesten niet hoort. Vergeef me de ironie. Alle aandacht helpt, dat is een waarheid, maar voorleven is belangrijker dan er over laten leren.

Goede voorbeeld
Ik zou als volwassene mijn best willen doen om in elke week het goede voorbeeld te laten zien hoe je met elkaar zorgt voor een wereld met sociale veiligheid. Daar is geen wet voor nodig, geen anti pestweek, geen thema met oproep om er iets aan te doen. Gewoon als reflectieve volwassene je eigen handel en wandel elke dag weer observeren en je gedrag trachten te optimaliseren.