Het waarom, wat en hoe van 21st century skills in het mbo

Het waarom, wat en hoe van 21st century skills in het mbo. Hierover werd ik geïnformeerd tijdens de donderdagmiddaglezing op 17 september die georganiseerd was door ecbo, het expertisecentrum beroepsonderwijs. Maatschappelijke ontwikkelingen, onderzoeksresultaten over vaardighedenniveaus van mbo’ers en een inspirerend onderwijspraktijkvoorbeeld passeerden de revue. Een korte terugblik.

Maatschappelijke ontwikkelingen en 21st century skills

Het mbo-onderwijs leidt de burgers en werknemers van de toekomst op. Maar hoe ziet die toekomst eruit? Door automatisering, robotisering en andere ontwikkelingen zullen beroepen verdwijnen en veranderen en ontstaan er nieuwe beroepen. Dit heeft ook gevolgen voor de benodigde vaardigheden voor mbo’ers. Op basis van dat gegeven heeft Ecbo een kader met vier clusters ontworpen waarin de belangrijkste 21ste century skills een plek hebben gekregen.

Onderzoeksresultaten en 21st century skills

Eén van de vaardigheden van de toekomst is (digitaal) probleemoplossend vermogen. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) heeft met het internationale PIAAC-onderzoek naast de kernvaardigheden rekenen en taal ook probleemoplossend vermogen in een digitale omgeving gemeten. Uit dit onderzoek blijkt dat Nederlandse jongeren het op dit gebied in het algemeen heel goed doen. Echter, 60% van de mbo’ers scoort laag op het gebied van digitaal probleemoplossend vermogen. Mbo’ers die een bepaalde leerstrategie hanteren, blijken een hoger niveau van digitaal probleemoplossend vermogen te bezitten. Bovendien is er een groot verschil tussen de BBL en de BOL: de BBL blijft op dit gebied achter op de BOL.

Het is wel zo dat mbo’ers thuis dagelijks ICT gebruiken, niet alleen om te gamen, maar ook om functioneel in te zetten. Ongeveer een derde van de mbo’ers zoekt informatie via de digitale weg.

Mbo’s vertonen dus wel tekenen op het gebied van digitaal probleemoplossend vermogen, maar meer mbo’ers dienen zich, met het oog op de veranderende arbeidsmarkt, deze vaardigheid eigen te maken.

Praktijkvoorbeeld met 21st century skills

Hoe kan een roc zijn onderwijs toekomstbestendig maken? Dat was de vraag die men zich bij ROC Friese Poort Zorg & Welzijn vorig jaar stelde. Om een antwoord te vinden op die vraag, is men een proces ingegaan en is de ‘expeditie in novare’ opgetuigd. Daarbij was het reisdoel globaal bekend, maar de weg er naartoe moest worden uitgezocht, een ware trektocht. Men is dus een proces ingegaan zonder vooraf te weten waar men zou uitkomen.

Uiteindelijk heeft dit toch geresulteerd in een antwoord: een modulair opgebouwd curriculum, gebaseerd op de 21e eeuwse vaardigheden, inzetbaar in zowel klassiek als hybride onderwijs.
Om hieraan invulling te geven is een vervolgproces opgestart met als (ambitieus) doel de spotify voor het onderwijs te realiseren.

Hiertoe is samenwerking gezocht met verschillende partijen, onder andere uitgevers. Niet om bij deze partijen een kant en klaar product te kopen, maar met hen het proces om te komen tot een hybride leeromgeving te realiseren. Voor de ontwikkeling ervan worden hedendaagse technieken als agile en scrum ingezet met als voordeel dat je snel kunt inspelen op de veranderende omstandigheden waarmee we in dit tijdsgewricht frequent te maken hebben.

Mocht je je afvragen of het hier nog steeds om onderwijs gaat, ja zeker! Bij Friese Poort wil men beginnende beroepsbeoefenaars afleveren die wendbaar kunnen werken in de 21e eeuw met behulp van 21e eeuwse vaardigheden.

Conclusie

In de anderhalf uur die de Ecbo-lezing duurde, kwam er een stortvloed van informatie over de aanwezigen heen en het kostte mij, maar dat zal ongetwijfeld aan mij hebben gelegen, even om één en ander te verwerken en de verbanden daartussen te leggen.

Al met al was het een interessante lezing en kan de conclusie alleen maar zijn dat het mbo-onderwijs 21st century skills hard nodig heeft om in de nabije toekomst te kunnen voldoen aan de veranderende vraag naar beroepsbeoefenaars.

Bron afbeeldingen:
– PowerPoint: 21ste-eeuwse vaardigheden in het mbo (ecbo)
– PowerPoint: 21ste-eeuwse vaardigheden in het mbo (ROC Friese Poort)