Afgelopen dinsdag bracht de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling¹ een rapport uit over digitalisering in het onderwijssysteem van verschillende landen: Students, Computers and Learning, making the connection.
De algemene uitkomst luidt
- dat ondanks de alomtegenwoordigheid van ICT in ons dagelijks leven, digitalisering in het onderwijs achterblijft.
- En waar het wel wordt gebruikt in de klas, is de impact op de prestaties van leerlingen op zijn best wisselend te noemen
Computers in de klas – Berichtgeving in de media
Het is interessant om te zien hoe er via verschillende media op dit rapport wordt gereageerd. Vooral op het tweede deel van de conclusie wordt ingegaan. Hier volgen een paar voorbeelden.
Het artikel hierover in HP De Tijd heeft als kop: Waarom de computer niet bevorderlijk is in de klas. Dat is niet helemaal hetzelfde als: zoals ICT nu wordt ingezet levert het vaak niet veel op of is het zelfs schadelijk voor het onderwijs.
De NOS maakt het helemaal bont door van de aangetroffen correlatie in het onderzoek gelijk maar een causaal verband te maken: Slechtere schoolprestaties door meer computergebruik.
De algemene onderwijsbond houdt het op: Computers zorgen niet voor betere prestaties leerlingen. Trouw en de Volkskrant gebruikten soortgelijke koppen: ICT op school zorgt niet voor opvallende verbetering en Scholieren presteren niet beter met computer respectievelijk.
Nee natuurlijk niet, zou ik haast willen zeggen. Leg een aantal boeken in een klaslokaal en de prestaties van leerlingen zullen ook niet spontaan omhoog schieten. Schriften of pennen helpen ook niet op die manier. Het gaat erom wat je er mee doet. Het zijn namelijk wel heel handige hulpmiddelen, waar je verrassend veel mee kunt bereiken. En hetzelfde geldt voor ICT.
Verbetert het onderwijs door het gebruik van ICT?
Het komt vaker terug in onderzoeken: De vraag of het onderwijs verbetert door het gebruik van ICT. Dit is naar mijn mening een rare onderzoeksvraag. Alsof er iemand ooit zou gaan onderzoeken of het onderwijs verbetert door het gebruik van boeken. Je kunt zelf wel bedenken wat het antwoord is. Het onderwijs verbetert niet vanzelf door boeken. In een land met veel analfabetisme, heb je er weinig aan. Als je een slechte docent hebt, gaan boeken ook niet het verschil maken. Maar als de randvoorwaarden op orde zijn: docenten zijn didactisch onderlegd en zowel docenten als studenten kunnen lezen en schrijven, dan kunnen boeken, schriften en pennen een handig hulpmiddel zijn.
Analoog daaraan: als docenten en leerlingen niet ICT-vaardig zijn, heb je weinig aan ICT. Als je een slechte docent hebt, gaat ICT ook het verschil niet maken. En dat is precies wat er in het rapport van de OESO staat: “Technologie kan goed onderwijs versterken, maar de beste technologie kan slecht onderwijs niet vervangen”. Met andere woorden, als de randvoorwaarden op orde zijn, dan kan ICT een heel handig hulpmiddel zijn.
Aansluiting onderwijs op ons dagelijks leven
Zeker als je wilt dat onderwijs aan moet sluiten op de “echte wereld” en als die echte wereld gedigitaliseerd is. Dat is eigenlijk het eerste deel van de conclusie van het rapport die juist wat mij betreft wat meer aandacht verdient dan het tweede deel. ICT is aanwezig in ons dagelijks leven, zorg ervoor dat het onderwijs wat dat betreft niet achterblijft.
Ik kwam hier toevallig een heel mooi voorbeeld van tegen op twitter:
Een prachtige praktijkopdracht bij een les over mediawijsheid. Probeer het zelfde maar eens te bereiken zonder gebruik te maken van ICT.
Wat vind jij van het gebruik van ICT in de onderwijspraktijk? Kun jij er wel wat mee?
Verder lezen:
Blog van Toine Maes: Als je ICT goed toepast, werkt het wél
Blog van Karin Winters: Hoezo? OESO en onderzoeksinterpretatie
Blog van Wilfred Rubens: Moeten we ICT maar uit het onderwijs verbannen?
Blog van Pedro De Bruyckere: OESO-rapport: meer computers maken niet per se meer (computer)wijs
Even een kleine kanttekening: Het onderwijs digitaliseert volop, de onderwijzers blijven achter. Doordat ze overal maar Smartboards en Tablets in lokalen introducere,n verandert er constant ernstig veel. Er moet hierbij wel geleerd worden dat dit niet een uitbreiding is van de leraar, de leraar is als het ware een uitbreiding van de digitalisering. Hij geeft hier les over, en niet les mee!