Ik begin vandaag met een citaat uit één van de allermooiste boeken ooit geschreven, “Nachttrein naar Lissabon” van Pascal Mercier. Als je een boek wilt lezen over de zoektocht van een leraar en over het belang van vriendschap, zoek niet verder. Hier komt het belangrijke citaat…
“ ….na de lezing liepen we naar de koffie. De lezing was indringend geweest maar dat was niet wat opviel. Wat werkelijk onthutsend was, was de discussie na de lezing. Opgesloten in cliché’s praatten mensen volmaakt langs elkaar heen. Voortdurend beweerden ze dat ze elkaar begrepen, dat ze op elkaar reageerden. Maar dat was niet zo. Niemand die aan de discussie deelnam liet ook maar even doorschemeren dat er door de argumenten die door de ander naar voren werden gebracht, verandering was opgetreden in zijn overtuiging. En plotseling, met een schrik die ik tot in mijn lichaam voelde besefte ik. Het is altijd zo! Tegen een ander iets zeggen. Hoe kun je verwachten dat het iets bewerkstelligt? En vergaat het mij anders? Dacht ik. Heb ik ooit werkelijk naar iemand geluisterd. Hem met zijn woorden in me opgenomen zodat mijn innerlijke stroom van richting veranderde?
En het is ook bijna altijd zo. Je zit te luisteren naar iemand en je haalt er in het algemeen uit wat er past bij wat jij toch al vond.
Het doet me ook denken aan het verschil in luisteren tussen vrouwen en mannen. Als je aan een vrouw iets vertelt, let maar op, dan zit zij in het algemeen voortdurend ja te knikken. Dat betekent niet dat ze het eens is. Het betekent alleen dat ze begrijpt wat je zegt. Het kan dus zijn dat ze jouw hele verhaal ja heeft zitten knikken en als je uitgesproken bent zegt “Ik vind het volkomen lulkoek”
Als je een man iets vertelt en hij knikt ja, dan is hij het eens met wat je zegt. Gaat er ook niet om of hij echt begrijpt wat je zegt. Hij heeft het in elk geval zo begrepen dat hij het ermee eens is. Sterker nog, hij neemt het liefst jouw verhaal over en legt op zijn eigen manier uit wat jij had willen zeggen. Als een man het in het begin van verhaal al niks vindt dan zit hij vanaf daar al voortdurend nee te schudden. Luistert ook allang niet meer, probeert direct de eerste zinnen al tegen te spreken. De kans is groot dat hij jouw hele verhaal nee heeft zitten schudden en als je uitgesproken bent zegt “ik vond het begin van je verhaal al volkomen lulkoek.
En lees dan het citaat nog een keer uit Nachttrein naar Lissabon. Het is nu eenmaal heel moeilijk iemand te overtuigen. Het is ook heel moeilijk om iemand te begrijpen die iets anders vertelt dan jij al dacht. Toch proberen we met lesgeven de studenten allemaal bij te brengen dat ze eerst moeten proberen iets echt te begrijpen en dan pas te oordelen. De volgorde is altijd “waarnemen, begrijpen, oordelen”
Ik weet dat tijdens het lezen van dit stuk heel veel vrouwen ja knikken en heel veel mannen nee schudden. Maar tegen beide wil ik zeggen. Volgens mij is het geen complete lulkoek!
Geef een reactie