‘Besteed direct aandacht aan de groep als je met een klas start. Hou dit een aantal weken vol en je zult zien dat je samen een sterke basis kunt leggen. Hier heb je als docent de rest van het jaar profijt van. Het kan heel gemakkelijk en fijn zijn om voor de groep te staan.’
Deze tip komt van Dr. Kees van Overveld die een lezing hield over hoe je ervoor zorgt dat je een fijne groep hebt gedurende het hele jaar. Voornamelijk bedoeld voor onderwijzers op de basisschool, maar ook als vmbo- of mbo-docent kun je hier natuurlijk je voordeel mee doen.
Stel dat er na de herfstvakantie nog geen sprake is van een ‘groep’, dan komt het ook niet meer. Of er moeten echt drastische maatregelen genomen worden om het groepsproces nog ten goede te keren, bijvoorbeeld de docent eruit, of enkele leerlingen eruit. Maar dit ben je natuurlijk liever voor.
De eerste acht weken
Concentreer je – pak ‘m beet – de eerste acht weken van het schooljaar, eens wat extra op groepsvorming (als je dat nog niet deed). Dit kan een wereld van verschil uitmaken voor de sfeer in de klas voor de rest van het jaar. Al op de eerste schooldag praat je met de nieuwe klas over de vraag: ‘Wat voor groep willen wij zijn?’ Zodra de contouren hiervoor gelegd zijn, ga je wat meer de diepte in. Bijvoorbeeld: ‘Goed, we hebben besloten dat onze groep open, eerlijk en veilig is. Je mag hier zijn wie je bent en we respecteren elkaar.’ Vervolgens maak je goede regels en afspraken met z’n allen, zoals: ‘Er wordt in deze groep niet gepest.’ Of: ‘We luisteren naar elkaar.’
Alle rollen zijn duidelijk. Het kan natuurlijk gebeuren dat er halverwege het jaar twee leerlingen bij komen, of dat er juist een leerling weggaat. De samenstelling van de klas verandert dan weer, alle rollen worden opnieuw verdeeld. Maar als de basis goed is, kan een groep dat wel hebben en zal dit niet veel invloed hebben op de sfeer.
Bewust bezig zijn met (positieve) groepsvorming hoeft helemaal niet veel tijd te kosten. Elke dag enkele minuten kunnen ertoe leiden dat je aan het einde van het schooljaar denkt: ‘Is het jaar nu al weer voorbij? Jammer, ik had nog wel even willen doorgaan met deze groep.’ Probeer het eens na de zomervakantie. (Tegen de tijd dat het nieuwe schooljaar begint, zal ik je nog eens wijzen op deze blog.)
Geef een antwoord