Er is al veel over gezegd en geschreven en vaak een gespreksonderwerp binnen veel MBO’s: de cross-over kwalificaties. De NRO (Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek) monitort en evalueert het experiment tot 31 juli 2025 en komt nu met een eerste tussenevaluatie. Hieruit blijkt dat mbo-scholen maar ook studenten over het algemeen positief zijn over het experiment.
Het experiment cross-over kwalificaties geeft mbo’s de kans om sneller in te spelen op opkomende cross-sectorale beroepen. Binnen het experiment, dat startte in het schooljaar 2017-2018, kunnen mbo-instellingen samen met (lokale) bedrijven veel sneller inspelen op de vraag naar deze beroepen. Want door als school en bedrijf de handen ineen te slaan krijgen actuele en innovatieve ontwikkelingen sneller een plek binnen het onderwijs.
Tot en met 2025 wordt het experiment gemonitord en geëvalueerd waarbij jaarlijks zal worden gerapporteerd. In 2020, 2022, 2023, 2024 zal dat gebeuren door middel van ‘lichte’ kwantitatief-beschrijvende voortgangsrapportages en in 2019, 2021 en 2025 door middel van drie ‘zware’ evaluatieve rapportages. De tussenmeting in 2021 wordt door de minister van OCW ingezet om het experiment te evalueren en op basis daarvan te beslissen “of het wenselijk is om cross-over kwalificaties structureel mogelijk te maken en ook of, naast de reguliere, thans bestaande route om tot een kwalificatie te komen, een versnelde route wenselijk is, naar het voorbeeld van de totstandkoming van cross-over kwalificaties “.
Hoofdvragen
Het doel van deze eerste ‘zware’ evaluatie (beginmeting 2019) heeft als uitgangspunt om te onderzoeken of er behoefte is aan cross-over kwalificaties en of de daarvoor neergelegde procedure om deze tot stand te brengen efficiënt en doeltreffend is. Voor de evaluatie zijn daarom twee hoofdvragen geformuleerd:
- In welke mate is er behoefte aan cross-over kwalificaties op de arbeidsmarkt, bij studenten en bij onderwijsinstellingen?
- Is de wijze waarop de cross-over kwalificaties tot stand komen doelmatig?
Belangstelling
De beginmeting van 2019 laat zien dat de belangstelling van mbo-scholen voor deelname aan het experiment groot is en nog ook steeds sterk groeiende. De eerste drie aanvraagrondes bij elkaar leveren meer dan 50 toegekende combinaties mbo-instelling/cross-over kwalificaties op. Ook studenten lijken tevreden. Cross-over kwalificaties lijken populair te zijn vanwege het diverse en brede karakter van de opleidingen en de nauwe betrokkenheid van bedrijven.
De vraag op de arbeidsmarkt is altijd de doorslaggevende aanleiding voor deelname aan het experiment cross-over kwalificaties, maar mbo-instellingen hebben wel soms moeite om deze arbeidsmarktrelevantie te onderbouwen. Maar dat is te begrijpen volgens de onderzoekers, omdat het vaak gaat om (relatief) nieuwe beroepen waar vraag naar is maar die zich nog als zelfstandig beroep neergezet/bewezen zijn in de arbeidsmarkt.
In schooljaar 2018/19 volgden 1.653 studenten onderwijs in een cross-over kwalificatie, waarvan 827 studenten nieuw waren in het mbo. Wanneer we vooruit kijken naazien we dat het aantal aanvragen voor schooljaar 2019/20 sterk is toegenomen. En als alle aanvragen in de derde ronde worden goedgekeurd, dan stijgt het aantal van 24 combinaties mbo-instelling/cross-over kwalificatie naar 56.
Keerzijde
De keerzijde is dat de kwalificatiestructuur met al deze opties ingewikkelder, onduidelijker en overzichtelijker wordt en op een lappendeken begint te lijken. Zeker met de komst van met andere experimenten in het mbo, zoals ‘ruimte voor de regio’ en ‘gecombineerde leerweg bol-bbl’, en met keuzedelen ontstaat er steeds meer een lappendeken. Is de huidige kwalificatiestructuur nog voldoende passend? Het levert positieve bijvangst op, zoals eigenaarschap bij mbo-instellingen en samenwerking tussen mbo-instellingen en SBB (niet zijnde Sectorkamers) bij het opstellen van kwalificaties. Maar is deze afstemming op regionaal niveau verenigbaar met de reguliere afstemming over kwalificaties die op landelijk niveau in de Sectorkamers van SBB plaatsvindt?
Het hele rapport is hier na te lezen.
Bundellicentie keuzedelen 1 jaar € 49,00 
Bundellicentie keuzedelen 2 jaar€ 77,50 
Bundellicentie keuzedelen 3 jaar € 89,75
Met Keuzedelen Edu’Actief van Boom beroepsonderwijs verrijkt je student zijn of haar mbo-opleiding. Beroepsecht, opdrachtgestuurd en gericht op 21e-eeuwse vaardigheden. lees hier meer
