Na jaren van uitstel is het nu dan eindelijk zo ver. Vanaf het komend schooljaar 2020-2021 zal de beoordeling van keuzedelen onderdeel uitmaken van de slaag-/zakregeling. Maar wat betekent dat concreet voor de docent en de student? Waar moet je nu wel en niet aan voldoen? Wat zijn de spelregels? Moet een roc, aoc of vakinstelling wel of niet verplicht keuzedeel-examens inkopen? Gaat het om vaststellen of valideren van keuzedeel-examens? Wat is nog de rol van SBB bij keuzedelen? Er zijn nog steeds heel veel vragen.
De minister van OCW heeft in december 2019 haar Veranderaanpak keuzedelen naar de Kamer gestuurd. Deze aanpak moet het de roc’s, aoc’s en vakinstellingen gemakkelijker maken om een optimaal rendement te halen uit het inzetten en vooral examineren van keuzedelen.
Boom beroepsonderwijs zet in dit artikel alles nog een keer op een rij. Belangrijk om alvast te weten dat Boom beroepsonderwijs met haar aanbod via Keuzedelen Edu’Actief 100% klaar en compleet is voor de slaag-/zakregeling die in augustus 2020 ingaat.
1. Examens kunnen door roc’s zelf worden gemaakt of worden ingekocht bij een gecertificeerd examenleverancier. Maar dat is niet verplicht en noodzakelijk voor keuzedelen! Op deze site vind je alle keuzedeel-examens terug die via examenleveranciers of aanbieders van keuzedelen beschikbaar zijn.
2. Keuzedelen zijn net als het basis- en profieldeel onderdeel van een beroepsopleiding. Het is daarom belangrijk dat vakkennis EN vakvaardigheden worden ontwikkeld en getoond door de student. Schriftelijke examinering leent zich hier niet altijd voor. De beroepspraktijk (stage-, werkplek of een simulatieomgeving) is dan vaak een betere locatie. Roc’s moeten zich dat goed realiseren. De vorm van het examen mag door het roc worden bepaald. Dit hoeft dus geen schriftelijk examen te zijn. Neem de ruimte en verantwoordelijkheid als roc om het best mogelijke examen, tegen de achtergrond van de specifieke beroepsopleiding, te kiezen. Dat kan (en mag) een mix van exameninstrumenten zijn. Wees daarbij niet te snel bezorgd dat de Onderwijsinspectie het gekozen examen, eventueel in een mix samengesteld, afwijst. Borg altijd de kwaliteit van het proces in relatie met de inhoud van het onderhavige keuzedeeldossier.
Op deze site vind je nog meer informatie over het specifiek beoordelen en examineren van keuzedelen. Het examineren van alle onderdelen van het onderwijsprogramma, waaronder keuzedelen, kan en mag op verschillende manieren plaatsvinden.
Enkele voorbeelden zijn:
- op basis van portfolio-opbouw
- uitvoeren van uitdagingen en proeven van bekwaamheid
- het opleveren van losse beroepsproducten
- het maken van ontwikkelingsgerichte of kwalificerende kennistoet(sen).
Het is aan het onderwijs om kwalitatief goed onderwijs en passende examinering te verzorgen. De examencommissie borgt dat de examinering betrouwbaar en valide is. Beoordelingsmodellen van een commerciële aanbieder, zoals Boom beroepsonderwijs, kunnen (en mogen) daarbij het uitgangspunt zijn.
4. De validering van examens voor kwalificaties is per 1-8-2018 al ingegaan. Dit betekent dat examens bij gecertificeerde examenleveranciers moeten worden ingekocht. Voor keuzedelen geldt dit niet: het ligt nog steeds niet in de verwachting dat deze onder de routes van validering moeten vallen. Validering is dus niet verplicht. Sterker nog: niet van toepassing. Dat betekent dat scholen keuzedeel-examens zelf mogen ontwikkelen: in dat geval dienen deze examens vastgesteld te worden door de eigen examencommissie. Dat geldt in principe ook voor ingekochte examens en examens/beoordelingsmodellen die zijn meegeleverd door commerciële partijen bij leermiddelen. Vaststellen wordt vaak ook al door de examenleverancier gedaan en dan kan het vaststellen risicogericht. Vaststellen is dus het woord dat gebruikt wordt in het kader van keuzedeel-examens. Validering is dat niet. Dit begrip hoort bij de beroepsgerichte examens van de kwalificaties.
5. De Onderwijsinspectie kijkt vooralsnog niet expliciet naar de inhoud van de examenproducten voor de keuzedelen. Roc’s, aoc’s en vakinstellingen hebben veel ruimte om te experimenteren en te zoeken naar het kwalitatief beste exameninstrument bij een keuzedeel. Een instrument dat past bij het karakter van het keuzedeel, de complexiteit van de inhoud en de uitvoerbaarheid binnen de onderwijsinstelling en de beroepspraktijk. Ook nu de keuzedelen vanaf cohort 2020-2021 formeel binnen de slaag/zak-regeling vallen, is de onderwijsinstelling nog een jaar vrij om te blijven experimenteren met exameninstrumenten, mits er maar een aantoonbare kwaliteitsborging is van de examenwijze.
6. Alle keuzedelen van Boom beroepsonderwijs worden geleverd inclusief examenmateriaal en -documenten die voldoen aan de gestelde eisen. Het examen is in principe De Uitdaging (de afsluitende opdracht) in het lesmateriaal, inclusief de beoordelingsprotocollen die worden meegeleverd in de digitale docentenhandleiding. De Uitdaging staat achterin elk keuzedeel van Boom beroepsonderwijs. Daarnaast worden in de digitale docentenhandleiding ook toetsvragen meegeleverd die ontwikkelingsgericht kunnen worden ingezet. Eventueel kunnen die ook kwalificerend worden ingezet in combinatie met De Uitdaging. De onderwijsinstelling beslist zelf.
In het lesmateriaal zijn daarnaast verschillende opdrachten opgenomen die een beroepsproduct opleveren. Deze beroepsproducten, inclusief de beoordelingsprotocollen, kunnen ook ontwikkelingsgericht, en eventueel als voorwaardelijk, worden ingezet in het beoordelingsproces. In dat geval kiest de onderwijsinstelling voor een portfolio-beoordeling.
Met het inzetten van het keuzedeel-examen en beoordelingsmateriaal, dat Boom beroepsonderwijs meelevert bij haar materiaal, voldoet u aan de gestelde eisen. Let op: er worden verschillende ingrediënten aangereikt waaruit u een keuze kunt maken. Belangrijkste aspect daarbij is dat het roc zelf de kwaliteit borgt van het aangeboden programma, inclusief afsluiting, in relatie met de inhoud van de keuzedeeldossiers.
Via deze link is een voorbeeldformat Beoordelingsdocument te bekijken zoals Boom beroepsonderwijs dat standaard bij alle keuzedelen levert voor de onderwijsinstelling/docent. In dit geval laten we het voorbeeld Internationaal 1: overbruggen van (interculturele) diversiteit zien.
7. Slaag/zakregeling vanaf het schooljaar 2020: De Spelregels op een rijtje.
- Voor de gevolgde keuzedelen moet de student gemiddeld minimaal een examenresultaat scoren van een 6 (of voldoende). Het examenresultaat moet altijd minimaal het cijfer 4 zijn. Is het cijfer lager dan het cijfer 4 dan moet er een herkansing plaatsvinden. Het cijfer 4 kan worden gecompenseerd, maar heeft de student drie keuzedelen gevolgd, bijvoorbeeld binnen een niveau 3 of 4 opleiding, dan moet voor 2 van de 3 behaalde cijfers minimaal een 6 (voldoende) of hoger zijn behaald. Gemiddeld moeten de drie cijfers dan wel op een 6 (voldoende) uitkomen.
- Doet de student maar twee keuzedelen (bijvoorbeeld binnen niveau 2, maar dat kan ook op niveau 3 en 4 spelen als er een keuzedeelpakket van 240sbu en 480sbu wordt gevolgd, dan moet het gemiddelde van de twee keuzedelen een 6 (voldoende) zijn.
- De omvang van een keuzedeel (240sbu of 480sbu) wordt niet meegewogen in de weging van middelen van de cijfers.
- Er is geen compensatie met onderdelen van de kwalificatie mogelijk. Hier zit dus een duidelijk directe inspanningsverplichting in voor de student als het gaat om de keuzedelen.
- Behaalde keuzedelen vermeldt de onderwijsinstelling op het diploma. De examenresultaten voor behaalde en niet-behaalde keuzedelen vermeldt de onderwijsinstelling op de resultatenlijst bij het diploma. In het geval van een vrijstelling of ´gevolgd´ keuzedeel wordt opnieuw het resultaat van het keuzedeel opgenomen op de resultatenlijst.
- Als de student voor het onderdeel Keuzedelen gemiddeld een onvoldoende scoort (lager dan 5,5) dan mag er geen diploma worden uitgereikt.
De examencommissie van het roc, aoc of vakinstelling controleert daarnaast of de student voldoet aan de diploma-eisen. Met de komst van de keuzedelen kijkt de examencommissie ook naar de volgende zaken:
- Heeft de student voldaan aan de keuzedeelverplichting die hoort bij de gevolgde beroepsopleiding?
- Is er bij een vergelijking tussen kwalificatie en een keuzedeel ondoelmatige overlap geconstateerd?
- Is er voor elk keuzedeel een examenresultaat aanwezig?
- Voldoet de student aan de geldende diploma-eis voor keuzedelen? (aanwezigheid examenresultaat of compensatieregeling).
Ontdek de Bundel Keuzedelen van Boom Beroepsonderwijs
In de digitale bundel vind je alle keuzedelen die Boom beroepsonderwijs beschikbaar heeft. Dat zijn er ruim 100. Als gebruiker heb je na activatie toegang tot alle digitale keuzedelen in de bundel. De digitale licentie heeft een toegangsperiode van 12, 24 of 36 maanden.
Met Keuzedelen Edu’Actief van Boom beroepsonderwijs verrijkt je student zijn of haar mbo-opleiding. Beroepsecht, opdrachtgestuurd en gericht op 21e-eeuwse vaardigheden. lees hier meer
