Als docent kom je waarschijnlijk ook in contact met leerlingen of studenten die moeite hebben met lezen en schrijven dan je denkt. Deze leerlingen of studenten begrijpen soms minder van wat je ze vertelt in jouw les dan je zou verwachten. Hun wereld ziet er anders uit dan die van jou, en dat verschil is soms moeilijk voor te stellen.
Stel je voor dat je nooit met je vrienden uit eten gaat omdat je de menukaart niet kunt lezen of niet goed begrijpt. Of dat je liever thuis blijft omdat je geen wijs wordt uit de vertrektijden van de bus of trein. Of dat het lezen van een medicijnvoorschrift moeilijk is. Het lijkt misschien onvoorstelbaar, maar voor veel van deze leerlingen en studenten is dit de realiteit.
- Er zijn grote zorgen over de taalvaardigheid van mbo-studenten. In één jaar tijd hebben 6000 mbo’ers hun diploma behaald met een onvoldoende voor het centraal examen Nederlands. Daarmee zijn ze ‘laaggeletterd’. In het jaarlijke rapport van”De Staat van het Onderwijs” van de Inspectie van het Onderwijs schreef de inspectie: ‘Voor het eerst heeft de inspectie inzicht in de beheersing van de Nederlandse taal in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Het rapport toont aan dat minstens 6000 personen die in het studiejaar 2021-2022 een mbo-2 of mbo-3 diploma hebben behaald, onvoldoende taalvaardigheid bezitten om volwaardig deel te nemen aan de samenleving.’
Een groot probleem is dat leerlingen en studenten met lees- en schrijfproblemen vaak uit schaamte proberen te verbergen dat ze moeite hebben met lezen en schrijven. Dit maakt het voor jou als docent extra moeilijk om hen te bereiken en te ondersteunen. Hier zijn drie tips om deze leerlingen en studenten beter te helpen:
- Laat leerlingen en studenten actief deelnemen: Moedig je leerlingen en studenten aan om actief deel te nemen aan de les. Laat ze bijvoorbeeld zelf een opdracht invullen en kijk of ze moeite hebben met deze opdracht. Als ze terughoudend zijn, vraag dan of ze het gesprek kunnen samenvatten. Als dat niet lukt, kan dat een teken zijn dat ze hulp nodig hebben.
- Gebruik begrijpelijke taal: Vermijd complexe woorden en vakjargon. Gebruik eenvoudige taal en leg nieuwe begrippen uit. In plaats van “re-integratie” kun je bijvoorbeeld spreken over “hulp bij het vinden van een baan”. Maak gebruik van visuele hulpmiddelen, zoals afbeeldingen en diagrammen, om complexe concepten duidelijker te maken.
- Neem de tijd en toon begrip: Geef leerlingen en studenten de tijd om vragen te stellen en moedig hen aan om dat te doen. Wees geduldig en toon begrip voor hun uitdagingen. Het opbouwen van een vertrouwensband en een gelijkwaardige relatie met je leerlingen en studenten zal helpen om effectiever met hen te communiceren en hen te ondersteunen in hun leerproces.
Het herkennen en ondersteunen van leerlingen en studenten met lees- en schrijfproblemen is van groot belang voor hun succes in het onderwijs. Door deze drie tips toe te passen, kun je als docent een positieve impact hebben op het leven van deze leerlingen en studenten en hun kansen vergroten. Bovendien zullen deze aanpassingen niet alleen hen, maar ook al je andere leerlingen en studenten ten goede komen.
Maak kennis met Mand Maximaal Nederlands voor 3F BBL-studenten
