Praktische tips: effectiever leren met de leerstijlen van Kolb

Je merkt het vast in de klas. Niet alle leerlingen leren op dezelfde manier. Elke leerling heeft zijn eigen voorkeur om te leren. Of de theorie over hoe je het beste kunt leren bestaat, betwijfel ik. Maar theorieën over leerprocessen en leerstijlen laten je in elk geval nadenken over ‘leren’. Daarom in deze blog de theorie over de leercyclus en leerstijlen van Kolb in een notendop. En: effectieve, activerende werkvormen per leerstijl, zodat je in de klas alle leerlingen kunt triggeren om te gaan leren.

De leercyclus van Kolb

Leren. Het is een wonderlijk proces dat eigenlijk nooit stopt. Zo kijkt ook Kolb naar het leerproces. Van elke ervaring kan geleerd worden. Kolb onderscheidt vier fasen/activiteiten in het leerproces:

• Concreet ervaren (feeling)
• Waarnemen en overdenken (watching)
• Abstracte begripsvormen (thinking)
• Actief experimenteren (doing)

Deze vier leeractiviteiten volgen elkaar in vaste volgorde op. Wanneer je echt wilt leren, maakt het niet uit met welke activiteit je start. Belangrijk is dat je alle activiteiten doorloopt en dat je dat doet in de juiste volgorde.

Voorbeeld

1. Stel dat de leerling een biefstuk moet leren bakken. Sommige leerlingen leren door eerst samen met de docent een biefstuk te bakken (ervaring). Doordat de docent uitlegt wat je waarom moet doen, kan de leerling een beeld vormen over het bakken van een biefstuk en de bereidingstechniek bakken (overdenken en begripsvorming). Vervolgens kan hij zelf een biefstuk bakken en kijken wat er gebeurt (experimenteren). Door zelf te gaan bakken, doet hij weer ervaringen op, waarop hij weer kan reflecteren en die weer bijdraagt aan de begripsvorming.

2. Een leerling kan ook leren door meteen een biefstuk in de pan te leggen (experimenteren). Hij kijkt dan wat er gebeurt (ervaring) en kan nadenken waarom dat gebeurt (overdenken). Door na te denken over bijvoorbeeld andere vleesbereidingen, krijgt hij een idee over de bereidingstechniek bakken (begripsvorming).

Bron: http://robsegers.blogspot.nl/2013/04/kolb-caluwe-en-vermaak.html

De leerstijlen van Kolb

Aan de hand van de leercyclus stelde Kolb nog een model vast: het leerstijlenmodel. Op de verticale as zet hij abstract leren tegenover concreet leren. Op de horizontale as zet hij actief leren tegenover reflectief leren. Door de assen in de leercyclus te plaatsen ontstaan er vier kwadranten. Elk kwadrant staat voor een leerstijl. De vier leerstijlen die Kolb onderscheidt zijn:

• De doener > leert het liefst door te experimenteren en te ervaren. Lekker dingen uitproberen. Hij is praktisch ingesteld.
• De dromer > bekijkt iets graag vanuit verschillende invalshoeken. Hij kan daardoor met veel oplossingen komen.
• De beslisser> plant zijn taken graag en zoekt naar de oplossing. Hij brengt structuur aan.
• De denker > zoekt naar de logica. Kan goed redeneren en zoekt naar algemeen geldende regels. Wil de regels vervolgens graag testen in de praktijk.

Leerstijlen en werkvormen

Fijn, je hebt alle leerstijlen van Kolb in de klas zitten. Hoe zorg je dat je iedereen uitdaagt om die leercyclus te doorlopen? Hieronder per leerstijl geschikte werkvormen. Voor sommige werkvormen zijn leuke digitale tools beschikbaak. Check de linkjes!

Doener:
– Experimenten uitvoeren
– Strips maken
– Rollenspel doen
– Interviewen

Dromer:
– Mindmap maken
– Rollenspel schrijven
– Discussie voeren
– Infogrpahic maken

Beslisser:
– Probleem oplossen
– Speurtochten
– Quizzen
– Tijdlijnen maken
– Invuloefeningen

Denker:
– Informatie verzamelen en vergelijken
– Samenvatting maken
– Onderzoeksvraag beantwoorden
– Debatteren

Natuurlijk zijn er veel meer werkvormen mogelijk! Vraag ook je leerling eens hoe hij graag met de stof aan de slag wil. Daar heeft hij vast een idee over (en nee: niet is geen optie ;)).