Het onderwijs bereidt leerlingen voor op deelname aan de (toekomstige) samenleving. In die samenleving wordt de digitale technologie steeds belangrijker. Maar leerlingen hebben lang niet altijd de juiste kennis en vaardigheden om hier mee om te gaan. Het onderwijs moet leerlingen daarom voorbereiden op deelname aan de huidige én toekomstige gedigitaliseerde samenleving.
Voorstel Digitale geletterdheid in het onderwijs
De afgelopen jaren hebben leraren en schoolleiders, daarbij ondersteund door andere experts, in ontwikkelteams voorstellen opgeleverd voor de herziening van het curriculum in het basisonderwijs (po) en voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs (vo). Digitale geletterdheid is een van de leergebieden waar een voorstel voor gedaan is.
Wat opvalt in het plan, is de focus op de toekomst: leerlingen klaarstomen voor een maatschappij die steeds meer gedigitaliseerd is. Leerlingen moeten in staat zijn om online informatie op een juiste manier te selecteren, beoordelen, analyseren en interpreteren. Ook is er in het plan aandacht voor het persoonlijk leven van leerlingen: digitale technologie geeft leerlingen de mogelijkheid om hun eigen identiteit te ontwikkelen, bijvoorbeeld door zich creatief of intellectueel te uiten. Kortom, het is belangrijk dat leerlingen leren om media bewust, verantwoordelijk, kritisch en creatief te gebruiken.
De opbouw
In zes thema’s komen de vier domeinen van digitale geletterdheid aan bod: informatievaardigheden, mediawijsheid, ICT-basisvaardigheden en computational thinking (vraagstukken of problemen oplossen met behulp van digitale technologie).
De thema’s zijn uitgewerkt in 6 grote opdrachten waarin de 4 domeinen steeds verweven zijn:
- Bij “Data en Informatie” leren leerlingen bijvoorbeeld hoe ze bronnen beoordelen op betrouwbaarheid en maken ze kennis met auteursrecht.
- “Veiligheid en privacy in de digitale wereld” gaat onder meer over het online delen van persoonsgegevens. Over de risico’s daarvan en beveiligingsmaatregelen.
- Bij “De werking van het (creatieve) gebruik van digitale technologie” leren leerlingen over de mogelijkheden van digitale technologie, bijvoorbeeld over Artificiële Intelligentie, robotica en programmeren, maar ook over de werking van veelgebruikte apps.
- Bij “Digitale communicatie en samenwerking” worden leerlingen gestimuleerd om bewust en kritisch gebruik te maken van digitale communicatiemiddelen.
- “Digitaal Burgerschap” gaat over bewust en verantwoord participeren in de digitale samenleving. Leerlingen leren bijvoorbeeld over online beïnvloeding, in positieve en negatieve zin: hoe kunnen ze zelf invloed uitoefenen en hoe werkt manipulatie.
- Bij “Digitale economie” ligt de focus op bewustwording van digitale verdienmodellen. Bijvoorbeeld hoe online marketing werkt en welke online betaalmogelijkheden er zijn.
In het voorstel is ook aandacht voor de uitvoering. Voor een groot deel kan digitale geletterdheid in het onderwijs namelijk vallen onder andere leergebieden. Denk bijvoorbeeld aan het digitaal publiceren van een tekst voor het vak Nederlands. Maar ook zijn er specifieke vaardigheden die niet ondergebracht kunnen worden bij andere leergebieden, bijvoorbeeld programmeren. Dit vraagt om gespecialiseerde leraren die zo nodig in aparte lessen de kennis en vaardigheden bijbrengen. Dit wordt de ‘tweesporenaanpak’ genoemd.
Dit vraagt van leraren om bestaande lessen anders vorm te geven. Daarnaast is het noodzakelijk dat leraren beschikken over de juiste kennis en vaardigheden om de lessen te kunnen verzorgen. Sommige leraren zullen zich moeten bij- of omscholen, misschien zullen er extra leraren moeten worden aangetrokken. Hoe dan ook zal er een professionaliserings- en ondersteuningsbehoefte ontstaan.
Voorbereiding is key
Veranderingen kunnen weerstand opleveren. Zeker als dit van leraren veel tijd vraagt. Om alle leraren mee te krijgen in de veranderingen, is een goede voorbereiding belangrijk. Hoe je dit aanpakt, lees je hier.
Roadmap 365 is er om de officevaardigheden van jouw leerlingen te vergroten. In het vmbo kun je gebruikmaken van Microsoft 365 Introductie. Hiermee zet je leerling de eerste stappen in Officevaardigheden op basisniveau en gaat aan de slag met de apps Teams, PowerPoint, Onedrive, Word, Excel en Outlook.
Geef een reactie