De examens leiden elk jaar weer tot veel stress onder de examenleerlingen. Niets nieuws onder de zon zou je zeggen. De tijd staat echter niet stil. Er zijn wel degelijk zaken veranderd die wellicht tot een andere aanpak kunnen leiden in de begeleiding van examenkandidaten in de laatste fase. Er zijn verschillende voorbeelden te geven van radicaal anders denken en de inzet van technieken die gevoed worden door het digitale tijdperk. Hoe kun je je rol als docent anders insteken om leerlingen beter voor te bereiden op het eindexamen?
Anders denken: flipping the classroom
Veel docenten zijn opgegroeid met een traditionele manier van lesgeven, zoals vrijwel elke docent zelf ook is onderwezen. Tijdens een les in een klassikale setting stof zenden. Dit kan anders, dacht onder andere docent Arnoud Kuijpers. Door de uitleg van te voren achter de computer op te nemen en deze op YouTube te zetten, kan de les ineens een onderdeel worden van het huiswerk. En daarmee win je tijd in het klaslokaal. Tijd die je kunt benutten om vragen te beantwoorden en om in te zoomen op probleemgebieden. Dit maakt de les een stuk effectiever. Ervan uitgaande dat de leerlingen dan ook wel de lessen thuis bekijken.
Als we ditzelfde principe op het eindexamen richten, zou uitleg van de examenstof op YouTube (of vergelijkbare kanalen) hetzelfde effect bereiken. De leerling kan de stof zo vaak terugkijken als nodig (ook in de avonduren en in het weekend), terwijl in de les meer aandacht is voor andere vormen van voorbereiding op het eindexamen, zoals het behandelen van oefenvragen. Verschillende leraren plaatsen frequent uitlegvideo’s op YouTube. En er zijn ook partijen die examenvideo’s op YouTube plaatsen voor meerdere vakken (o.a. Digistudies).
Compacte examenstof
Een andere manier om de leerlingen voor te bereiden is door de examenstof compacter te maken. Uiteraard probeer je met lesmateriaal de leerling een zo breed mogelijk palet aan onderwerpen vanuit je vakgebied mee te geven. Terecht. Maar leerlingen denken tijdens de examenperiode maar aan één ding: slagen. In de meeste boeken komt de examenstof met andere lesstof gecombineerd terug. Een hels karwei om jaarlijks van alle hoofdstukken te moeten aangeven welke pagina’s wel of juist niet relevant zijn. Wat goed helpt zijn samenvattingen met enkel de examenstof, waardoor een leerling hoofd- en bijzaken goed kan scheiden. Natuurlijk kun je leerlingen vragen om deze zelf op te stellen gedurende het jaar, maar niet elke leerling zal dat doen. Als de relevantie van de examens bij leerlingen doordringt, hebben ze meestal niet meer genoeg tijd om hier nog aan te beginnen. Voorbeelden van professionele samenvattingen zijn de samenvattingen van ExamenOverzicht. Door de focus te leggen op wat relevant is, kun je je als docent meer richten op de probleemonderwerpen.
Oefenvragen uitbesteden
Naast de lesstof in videovorm en de lesstof compact in samenvattingen is het mogelijk om examenvragen digitaal oefenen. Examenflow biedt een platform waar oude examens digitaal kunnen worden geoefend. Het platform vertelt leerlingen in welke onderwerpen ze goed en minder goed zijn, zodat leerlingen objectief feedback krijgen over hun kennisniveau. Want als een leerling zelf met een antwoordmodel aan de slag gaat, leidt dit meestal tot minder objectieve beoordelingen.
Alternatieve voorbereiding
De bovengenoemde externe bronnen kunnen helpen om de les effectiever en efficiënter te maken en daarnaast de leerling ook buiten het klaslokaal hulpmiddelen aan te reiken. Maar wat kun je als docent zelf nog meer doen? Vooral rust en zelfvertrouwen uitstralen. Het is maar een examen en er is vooral ook een leven na de examens. Geslaagd of niet geslaagd. En help leerlingen structuur aan te brengen in het leren en in het opbreken van de lesstof in behapbare brokken. Dan zal de leerling optimaal een examen ingaan.
Geef een reactie