Kwalificatiedossiers Handel

---

---

In ontwikkeling voor Handel zijn:
– Dossier Mode -met retailprofiel (invoering augustus 2021)
– Dossier Retail (invoering augustus 2022)
– Dossier Interieuradviseur (invoering augustus 2022)
– Dossier Commercie (invoering augustus 2023)
_{Noot: Dossier mode (voor modescholen, mode maken, design en productie-coördinator) is erbij gezet, omdat ze een echt retailprofiel heeft.}

---

In onderstaande samenvatting komen het dossier Retail en het dossier Commercie aan de orde.

Actuele ontwikkelingen als basis
Leidend bij het maken van de kwalificatiedossiers Handel zijn de ontwikkelingen in ‘People, Economie en Technology’; het consumentengedrag en de economie veranderen en ook technologische vooruitgang heeft een grote impact op de retail. Op allerlei vlak is de retail onomstoten in beweging:

• Experience: de beleving van de consument was al, maar is nu anders, zo kun je bijvoorbeeld bij Ikea online virtueel door de winkel lopen.
• Efficiency: verkopen gaat steeds sneller en efficiënter. Niet ‘vandaag besteld, morgen in huis’, maar click en collect (direct).
• Environment: Duurzaamheid en een circulaire economie spelen een steeds grotere rol en moet meegenomen worden in de kwalificaties.
• Ecosysteem: De omgeving waarin de retailer opereert is niet per se alleen maar ‘de buurt’.
• Expertise: informatie is direct online beschikbaar

De dossiers worden gebouwd op basis van het retail qualification framework; actuele competentieprofielen voor de beroepen en onderliggende rollen, vastgesteld door de diverse branches. Daarnaast gebruiken Btg Handel en S-BB ook eigen trendonderzoek.

‘We kijken niet alleen naar de vaardigheden zoals die nu gedefinieerd zijn, maar nemen alle actuele ontwikkelingen mee.’

De belangrijkste wijzigingen
De huidige dossiers kenmerken zich door bepaalde lijnen (onder andere: goederenstroom, geldstroom, klanten, marketing). In alle nieuwe kwalificaties dossiers richten Btg Handel en S-BB  zich in essentie op de volgende twee kerntaken:

1. Hospitality: werkproces gericht op direct contact met de klant, waarbij de klantreis uitgangspunt is. De klantreis begint voordat de klant de fysieke winkel bezoekt en houdt niet op bij het verlaten van de winkel.

2. Uitvoering geven aan het retailconcept: werkproces zijn alle overige operationele werkprocessen zoals onder andere logistieke onderdelen en visual merchandising met als uitgangspunt omnichannel. Technologische ontwikkelingen, e-commerce, social media en dergelijke zie je terug in de gevraagde kennis, vaardigheden en context. Dat wordt weer uitgewerkt in de bekende lijnen: goederenstroom, geldstroom, marketing etc.

‘We zitten meer op vaardigheden en minder op handelingen.’

Retailmedewerker
Het dossier retailmedewerker kent 2 kerntaken:
– Verleent hospitality en verkoopt
– Geeft uitvoering aan het retailconcept

Zo op het eerste gezicht geen verschil met voorgaand dossier, maar zodra je je verdiept in het dossier dan zie je een andere context, andere beschrijving van de kerntaak, kennis en vaardigheden. De grootste verschuiving zit niet in niveau 2, maar in niveau 4.

Retailspecialist
Niveau 3 kent dezelfde 2 kerntaken en heeft een doorgaande lijn met niveau 2:
– Verleent hospitality, adviseert en verkoop
– Geeft uitvoering aan het retailconcept

Niveau 3 is de ‘echte’ verkoopspecialist/adviseur; hij/zij moet advies kunnen geven. Ook zitten er nieuwe zaken in. Zo gaat bijvoorbeeld het dossier meer in op visual merchandising.

Retailmanager
Het dossier retail manager kent dezelfde kerntaken als het huidige dossier:
– Voert taken omtrent personeelsmanagement uit
– Geeft tactisch leiding aan de eigen afdeling of vestiging

Ook hier geldt ‘duik je het dossier in’ dan zie je verschil in complexiteit, diepgang en verantwoordelijkheid in vergelijking met het huidige dossier. Zo wordt bijvoorbeeld een manager retail ook geacht data(-analyses) te kunnen interpreteren.

Ondernemer Handel
Het dossier ondernemer Handel is nieuw met een brede insteek en focus op de ondernemer die via alle kanalen (omnichannel) verkoopt.

De diverse niveaus
In de kwalificatiedossiers staat aangegeven of je in niveau 2, 3 of 4 zit. Het gerucht gaat dat niveau 2 en 3 gecombineerd worden, maar dat is niet het geval. Doelstelling is een doorlopende lijn in de niveaus 2, 3 en 4. Die afstemming vraagt nog wat werk en zal terug te zien zijn in conceptversie 2.

Inkleuring van de branche gaat via keuzedelen
Er is geen branche-specifieke uitstroom, dus als je bijvoorbeeld in fashion retail wilt opleiden dan moet je dat doen via keuzedelen. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld wonen en groen.

---

Dossier Commercie
Het nieuwe dossier Commercie kent 2 dossiers:
– niveau 3: Sales support (een brede kwalificatie zonder profielen)
– niveau 4: vier profielen: 

• Commercieel specialist Sales/ e-commerce
• Commercieel specialist internationaal (wens van Evofenedex)
• Manager wholesale (wil de groothandel er graag bij)
• Intercedent

De belangrijkste wijzigingen
Er is een behoorlijke switch naar omnichannel en een verbinding met marketing. E-commerce is hierin een belangrijk onderwerp discussie.  E-commerce komt terug in alle dossiers. Discussiepunt is evenwel nu nog: ‘De commercieel e-commerce specialist maken we daar een aparte uitstroom van of heeft de commercieel specialist ook kennis van e-commerce?’ 

Wat hier ook speelt zijn de vacatures. Nu zijn de e-commerce vacatures veelal hbo. De praktijk wijst echter uit dat nu juist de mbo-er zich hier goed ontwikkelt.

’Uitdaging in deze kwalificatiedossiers is arbeidsmarktrelevantie. We moeten ‘m goed vormgeven inhoudelijk zodat ie klopt tegen de tijd dat de eerste student op de arbeidsmarkt komt.’

Wil je als student bij puur een online bedrijf werken later, dan moet je bij Commercie zijn. Een pure webwinkel daar kom je niet mee weg binnen retail. Binnen retail kun evenwel je prima stage lopen bij een winkel die ook online verkoopt.

Verder is een punt van aandacht ‘waar zit de commercieel medewerker en junior accountmanager?’ Nu komen ze vaak te werken ook bijvoorbeeld binnen ziekenhuizen en dergelijke, terwijl het profiel gebaseerd is op de handel. Wat vraagt dit van een student? Op basis daarvan zullen er aanpassingen komen in het dossier.

Hoe gaan we nu dat herontwerpproces in?
Het is alweer vijf jaar geleden dat scholen de opleiding hebben moeten herontwerpen. Een paar aandachtpunten:

• Wat doen we goed? Niet alleen inhoud, maar ook zaken als begeleiding, samenwerking met bedrijfsleven etc. / Wat willen we behouden?
• Het op afstand online moeten werken; wat heeft ons dat geleerd? Wat willen we daarvan behouden?
• Wat willen we echt veranderen?

In sommige ontwikkelteams is al de discussie op inhoud en visie; de tijd dringt, je moet invoeren volgend jaar augustus, dat betekent dat je voor niveau 2 al stappen moet zetten. Dat is best uitdagend in deze tijd!

Wil je meer informatie over de lesmethodes Retail en/of Commercie van Boom beroepsonderwijs? Bekijk dan Sarphati | Retail of Scoren.info