Phubben
Door: Marcel Heunks
In de Dikke Van Dale van 2022, de zestiende editie alweer, is het woord phubben opgenomen. Om in dit woordenboek een plekje te krijgen moet een woord onder andere geregeld gebruikt worden in diverse media, zowel in de traditionele als op de sociale. Ik moet echter bekennen dat mij het woord nog niet eerder was opgevallen, terwijl vrijwel iedereen het weleens doet, vermoed ik.
Goed, dat is voor later. Waar het mij hier om gaat is dat studenten mij vragen stelde toen ik over de nieuwe Dikke repte in de klas. Wanneer worden nieuwe woorden opgenomen? Verdwijnen er ook woorden uit het woordenboek? Wie verzint die nieuwe woorden? Ook volwassen studenten zijn en blijven gelukkig nieuwsgierig. Een heel aardig boekje met antwoorden op al deze vragen is: Waarom staat kikkervet niet in de Dikke Van Dale?
Quiz
Deze vragen brachten mij er toe om enerzijds een Kahoot te maken met tien door Van Dale nieuw opgenomen woorden en wat hun betekenis zou kunnen zijn, en anderzijds ook wat verdwenen woorden op te zoeken en ze te laten raden wat de betekenis zou kunnen zijn (geweest).
Nieuwe woorden waren bijvoorbeeld cumelo (vrucht die een kruising is tussen een komkommer en een meloen), turborotonde (een rotonde met meer dan een rijstrook) en draaigatje (een invasieve mierensoort). Woorden die zijn verdwenen, zijn bijvoorbeeld hartvinger (ringvinger) en ziekenzand (zand dat het geluid van de knarsende houten paard-en-wagen-wielen moest dempen; vooral om de zieken te ontlasten).
Woordenschat
Werken aan woordenschat is niet alleen belangrijk, maar ook noodzakelijk. Hoe meer studenten weten van de wereld en hoe meer woorden ze kennen, hoe makkelijker ze lezen en luisteren, maar uiteindelijk ook hoe makkelijk de examens gaan. Soms wordt dat ingegeven door de nieuwe uitgave van een woordenboekenuitgever en soms moet je ernaar zoeken, maar dat je regelmatig, en liefst elke les, aan woordenschat werkt, helpt studenten echt.
Blijft nog over wat phubben is. Misschien heb je de betekenis ondertussen opgezocht of heb je gedurende dit stukje je hoofd erover gebroken wat het kan zijn. Ik zal je helpen je woordenschat uit te breiden met dit woord: phubben is in gezelschap of tijdens een gesprek met je smartphone berichten versturen of informatie opzoeken. Misschien komt er in de zeventiende editie een onderscheid tussen asociaal en functioneel phubben.
Wil je meer weten over acroniemen of MAND? Onze educatief adviseurs Esma en Marije helpen je graag verder. Kijk onderaan deze pagina voor hun contactgegevens.
